De bitter zoete waarheid over suiker

We eten allemaal teveel suiker. Vooral ongezonde, toegevoegde suiker en dat brengt heel wat gezondheidsrisicio’s met zich mee zoals overgewicht. Suiker zorgt ook voor  overbelasting van de alvleesklier, spieren en de hersenen en draagt zo bij aan honderden verscheidene aandoeningen. Het minderen van suiker is dus een hele effectieve manier om je gezondheid een goede boost te geven. Maar wat bedoel je met suiker? Koolhydraten, suikers, toegevoegde suiker, glucose, honing, fruitsuiker, geraffineerde suiker, lactose… heel begrijpelijk zien mensen door de bomen het bos niet meer. Er is nood aan een woordje uitleg.

De ene suiker is de andere niet.

Je hebt heel veel soorten suikers. Koolhydraten is eigenlijk een verzamelnaam voor alle soorten suikers maar in de volksmond spreken we vaak over koolhydraten en als we zetmelen (zoals in aardappelen en brood) bedoelen en over suiker als het gaat over een klontje suiker. Heel verwarrend dus. Ik bespaar jullie de hele wetenschappelijke uitleg* maar onthou gewoon dat er verschillende soorten suikers zijn en dat die ook een verschillend effect in je lichaam hebben. Onze dagelijkse energie zou bij voorkeur voor 55% uit koolhydraten moeten gehaald worden. Ze helemaal mijden is dus zeker niet aangewezen, maar welke soort je eet, speelt wel een grote rol voor je gezondheid en voor je gewicht.

Welke suiker  kan dan wel en welke beter niet?

Suikers die voortkomen uit aardappelen, (volkoren-) brood en (volkoren-) rijst/pasta verteer je anders dan de suikers uit snoep en koeken. Natuurlijk spelen ook porties een grote rol, teveel van het goede is ook teveel maar brood en aardappelen helemaal schrappen hoeft zeker niet. Stem ze beter af op je (geplande) activiteit. Bijvoorbeeld: ga je nog uren in de tuin werken dan kun je best enkele aardappelen meer eten. Ook de ‘verpakking’ van de suiker speelt een rol. Zo zijn suikers verpakt in vezels veel gezonder dan suikers zonder vezels. Daarom kies je er beter voor een stuk fruit te eten dan het te drinken als fruitsap. Daarom is een sandwich ongezonder dan een volkoren boterham. Over het algemeen geldt dat je suikers die van nature in een product voorkomen best wel mag eten mits oog voor de portie (tien boterhammen in een keer zijn nooit een goed idee, ook al zijn ze volkoren). Suikers die worden toegevoegd mijd je beter zoveel mogelijk. Een banaan bevat heel wat suikers maar ook heel wat gezonde vezels, vitaminen en mineralen.  Ze hoort dus absoluut thuis in een gezonde voeding en is een veel betere keuze dan een zoete koek. Een banaan is zelfs ideaal en erg praktisch voor je gaat sporten of voor je naar huis fietst. Niet ideaal als je er drie per dag van eet en enkel aan je pc zit. 

Aan welke producten wordt er suiker toegevoegd?

Dat lees je op de verpakking. Daar staat altijd de hoeveelheid koolhydraten op en daaronder lees je dan ‘waarvan toegevoegde suiker’. Dat laatste getal heb je liever zo laag mogelijk. Zo is 6g toegevoegde suiker gelijk aan één klontje. Zo kun je perfect berekenen hoeveel klontjes suiker jouw yoghurtje bijvoorbeeld heeft. Vind je dit moeilijk (wat heel normaal is), aarzel dan niet om een diëtist hier extra uitleg over te vragen. 

Eet vooral zo puur mogelijk (dus zonder verpakkingen zoals een stuk fruit, een stuk puur vlees, …) dan heb je geen toegevoegde suiker. Op alle verpakkingen staat de hoeveelheid toegevoegde suiker en helaas zit die in 80% van de voorverpakte producten die we eten. Zo voegen ze suiker toe aan uiteraard snoep, koekjes, gebak en zoet beleg maar ook aan hartig beleg, sauzen, conserven, kant-en klare maaltijden en zelfs aan babyvoeding. Goed opletten dus en bewust kiezen. Af en toe een extraatje moet zeker kunnen maar als het ook echt een extraatje is (en dus niet een dagelijkse gewoonte).  

Samengevat: welke voedingsmiddelen kunnen wel en welke beter niet?

Een zwart-witte lijn is hier helaas niet. Opnieuw: de dosis maakt het vergif. Een klein beetje zondigen moet altijd kunnen en teveel van het goede is ook teveel. Maar grofweg via het stoplicht systeem kun je deze grote lijnen trekken:

• Groen: pure producten zoals een stuk fruit, vlees, natuur yoghurt, groenten, noten, melk etc. … maar ook volkoren producten zoals volkoren pasta en volkoren brood, zilvervliesrijst zijn zeker gezond.
• Oranje: o.a. wit brood, aardappelen zonder schil, vers fruitsap en gedroogd fruit.
• Rood: snoep, koeken, kant-en klare gerechten, allerhande zuivelproducten met suiker, frisdranken, alcohol, …  

*Wil je over dit onderwerp graag meer informatie? Lees dan mijn boek De dieetbijl begraven. Je bestelt het hier.